De meeste huishoudens hebben een cv-ketel welke voor de verwarming en vaak ook voor warm tapwater zorgt. Deze verwarmingsketels zijn in de laatste decennia uitgegroeid van een simpele geiser tot een heel vernuftig stuk techniek waar een hoop onderzoek en ingenieurswerk inzit.
De volgende tekst legt uit hoe een cv-ketel en de bijbehorende randapparatuur werken.
Belangrijkste onderdelen van een cv-ketel
De cv-ketel is op de volgende leidingen aangesloten:
Door deze leiding stroomt het hete cv-water naar de radiatoren.
De rioleringsafvoer dient ter afvoer van condenswater dat in de ketel ontstaat.
Door deze leiding stroomt warm tapwater naar de keuken- of badkamerkraan.
Door deze leiding stroomt het gas naar de verbrandingsruimte in de cv-ketel.
Bij vraag naar warm drinkwater stroomt koud drinkwater door deze leiding naar de platenwisselaar welke het water verwarmd.
Door deze leiding stroomt het afgekoelde water van de radiatoren terug naar de cv-ketel.
De computer van de cv-ketel regelt het samenwerken van de verschillende componenten van de cv-ketel. De computer staat in contact met de kamerthermostaat en stuurt de cv-ketel aan om meer of minder of niet te verwarmen.
Bij het openen van een warm waterkraan schakelt de computer de driewegklep.
Als er een storing in de cv-ketel optreedt verschijnt de bijbehorende storingscode op de display van de computer.
Als er geen manometer voor het meten van de waterdruk is, laat de display de waterdruk zien.
Alle HR-ketels hebben luchtdichte kasten. De lucht die voor de verbranding nodig is komt via het luchttoevoer-gedeelte van de rookgasafvoer in de ketel.
Verder zijn de kasten geluidsgeisoleerd om de geluidsoverlast zo klein mogelijk te maken.
In de verbrandingskamer zitten de warmtewisselaar, gasbrander en de ionisatie- en ontstekingspen.
In het algemeen draagt een warmtewisselaar warmte van een medium (bijvoorbeeld gas of vloeistof) over naar het ander zonder dat deze in aanraking met elkaar komen.
De warmtewisselaar in de cv-ketel verwarmt water op effectieve wijze met brandend gas.
In sommige ketels verwarmt de warmtewisselaar niet alleen het radiatorwater maar ook het drinkwater. Deze ketels hebben geen platenwisselaar.
Een cv-ketel werkt met een brander die gas verbrandt. De ontstaande warmte verwarmt water in een gesloten systeem, namelijk het leidingssysteem van de cv-installatie. Moderne branders zijn gemaakt van keramisch materiaal of roestvrij staal.
Bij de verbranding in de gasbrander ontstaat vuil welke zich na verloop van tijd ophoopt. Dit beïnvloedt de werking nadelig en maakt regelmatig onderhoud essentieel.
Moderne cv-ketels werken zonder een permanent brandende waakvlam. In plaats ervan hebben zij een elektrische ontstekingspen, oftewel bougie. Ter bewaking of het uitstromende gas daadwerkelijk ook brandt hebben moderne ketels in plaats van een thermokoppel een ionisatiepen. Deze soort van beveiliging heet ionisatiebeveiliging, welke de gastoevoer stopt zodra de vlam onvoorzien uitgaat, bijvoorbeeld door uitwaaien of door een korte onderbreking van de gastoevoer.
De automatische ontluchter zorgt ervoor dat lucht uit de cv-waterleidingen kan ontsnappen. Het doel is om de leidingen in de ketel luchtvrij te houden. Dit betekent niet dat er geen lucht in andere delen van de cv-installatie kan verzamelen.
Bij het verbranden van gas komen rookgassen vrij. Deze gassen moeten uit de cv ketel en het huis verwijderd worden. Hiervoor heeft de cv ketel een uitlaat naar de buitenlucht. Bij een gesloten cv ketel heeft deze pijp twee kanalen: Een om de rookgassen uit het huis te transporteren en de ander om verse lucht, nodig voor de verbranding, naar binnen te zuigen.
In de platenwisselaar wordt warmte van het cv-water naar koud drinkwater overgedragen. De platenwisselaar is dus een tweede warmtewisselaar in de cv ketel.
Ketels waar dezelfde warmtewisselaar zowel het radiatorwater als ook het drinkwater verwarmt, hebben geen platenwisselaar.
De gasregelblok regelt de gastoevoer. Als de ionisatiebeveiling constateert dat het uitstromende gas niet brandtsluit de gasregelblok de gastoevoer af.
De ventilator van een cv-ketel voert lucht toe naar de verbrandingskamer zodat de verbranding van gas plaats kan vinden.
Voor het begin van de verbranding begint de ventilator met voor-ventileren om ervoor te zorgen dat er voldoende lucht in de verbrandingskamer aanwezig is.
Na een verbrandingsperiode gaat de ventilator na-ventileren om restgassen via de rookgasafvoer uit de cv-ketel te verwijderen.
In iedere cv-ketel pompt de circulatiepomp (ook wel ‘circulator’ genoemd) het opgewarmde water van de ketel naar de radiatoren en voert het afgekoelde water terug naar de ketel om het opnieuw op te warmen.
De driewegklep schakelt in een combiketel tussen radiatorwater en warm tapwater. Zodra er vraag naar warm tapwater is sluit de klep de watertoevoer naar de radiatoren af en opent de toevoer van warm cv-water naar de platenwisselaar om koud drinkwater te verwarmen.
Volgens een onderzoek van de consumentenbond 2009 zorgt de driewegklep het vaakst voor storingen.
Er zijn ketels op de markt zonder driewegklep met maar een warmtewisselaar welke zowel radiatorwater als ook tapwater verwarmt (uiteraard zonder dat deze in contact met elkaar komen).
- Pagina
- 1
- 2
Waarom zou er een expansievat nodig zijn om meer watervolume op te vangen als water een van de weinige stoffen is die uitzet juist als het kouder wordt?
Beste Tim,
dat water uitzet als het kouder wordt is alleen waar voor water met temperaturen onder de 4 graden Celsius.
Bij 4 graden Celsius heeft water de hoogste dichtheid namelijk 1 gram per kubieke centimeter, dus 1 kg water is precies 1 liter.
Zowel kouder als ook warmer water hebben een lagere dichtheid en als gevolg een hoger volume (per massaeenheid). Bv. bij 10 graden is de dichtheid 0.99975, dus 1kg water is dan 1.00025 liter, bij 60 graden is de dichtheid nog maar 0.98338 g/ccm, dus 1 kg water is dan 1.01690 liter. Het verschil is 16.65 kubieke centimeter. Dat lijkt niet veel maar als je 300 l in je cv installatie van koudwaterkraan temperatuur naar 60 graden verwarmt moet je 5 liter extra water ergens kwijt. Daar heb je dan een expansievat voor.
De waterdichtheid-waardes heb ik hier vandaan:
https://www.usgs.gov/special-topic/water-science-school/science/water-density?qt-science_center_objects=0#qt-science_center_objects
Groeten,
Tabitha
Bedankt voor deze geweldige uitleg!!
Ik heb een aantal vragen die ik hooelijk hier mag stellen. Ik ben van plan namelijk de cv ketel zelf aan te sluiten alle flexibele leidingen liggen al.
Ik zal al de leidingen nu moeten aansluiten op de connectoren en dan linken naar de cv ketel.
Vragen:
Moeten er aparte connectoren gebruikt worden voor alle radiatoren warm en koud en apart te connectoren voor drinkwater, vaatwasser, douche etc.
Worden de cv connectoren warm met koud met elkaar doorverbonden via de zijkant? En idem zo voor de drinkwater connectoren?
Hoe verbind ik de connectoren ( via de zijkant?)met de cv ketel en op welke leiding?
Ik heb een diameter 20 mm vanuit de meterkast gelegd waar moet die naartoe? Rechtstreeks op de cv ketel en zo ja op welke leiding? Of komt gaat die naar de connectoren voor warm en koud met een t-stuk verdeeld?
Bedankt voor de moeite dit houdt me nog tegen om de klus te durven klaren.
Beste Meerb,
ons advies is om de ketel door een gecertificeerde cv-installateur te laten monteren.
De voornaamste reden is veiligheid:
Niet alleen de leidingen moeten goed aangesloten worden maar ook de rookgasafvoer correct geïnstalleerd worden zodat er geen koolmonoxide of andere rookgassen in de woning terecht komen. Rookgassen in lage concentraties leiden tot geleidelijke verslechtering van de gezondheid en in hogere concentraties tot de dood.
Omdat uit een onderzoek uit 2015 blijkt dat het koolmonoxideprobleem groter is dan tot dan toe bekend was, mogen vanaf 2020 alleen gecertificeerde installatiebedrijven gasgestookte cv-ketels ophangen. Hiermee hoopt men het aantal ongelukken terug te dringen.
De andere belangrijke reden is de fabrieksgarantie. Die hebt u alleen als een herkend installateur de ketel monteert.
Dat is niet het advies waar u op gehoopt had maar het is goed advies.
Met vriendelijke groet,
Klusbeter Tabitha