Watt en wattuur

De begrippen watt en wattuur (of kilowatt en kilowattuur) worden nogal door elkaar gegooid. De woordkeuze is al een beetje verwarrend, maar de begrippen worden ook vaak verkeerd gebruikt, zelfs door de producenten van elektrische apparaten.

Met watt meten we de hoeveelheid energie per tijd

Watt, afgekort W, is de eenheid voor vermogen, dat betekent hoeveel energie per tijd verbruikt wordt. Energie wordt in joule (J) gemeten en een watt verbruiken betekent hetzelfde als een joule per seconde (J/s) verbruiken.
Als het om elektriciteit gaat, wordt het vermogen berekend door de waarde voor de stroom met de waarde voor de spanning te vermenigvuldigen. Bijvoorbeeld, een elektrisch apparaat, die aan een spanning van 230 volt aangesloten is, en een stroom van 0.43 ampere verbruikt, heeft een vermogen van 100 W (zoals een 100 W lamp), dus elke seconde wordt een energie van 100 joule verbruikt.

Met wattuur meten we de hoeveelheid energie

Omdat niemand in seconden rekent, en ook de energieleverancier van verbruiksuren uitgaat, gebruikt men de eenheid wattuur (Wh) in plaats van joule.
Op je energierekening staan kilowattuur of kWh. Kilo betekent 1000, een kWh is dus gelijk aan 1000 Wh. Het aantal kilowattuur vertelt je, hoeveel energie je verbruikt hebt. Onze 100 W lamp verbruikt dus in een uur 100 Wh, wat gelijk is aan 0.1 kWh. Nog een voorbeeld: Een uur strijken met een strijkijzer van 2400 W kost 2.4 kWh en twee uur strijken 4.8 kWh.

De dagelijkse taal

In het dagelijkse leven worden watt en wattuur vaak als synonym van elkaar gebruikt. Dit gebeurt waarschijnlijk in een poging, om de verwarring rondom deze termen te verminderen.
Als je de betekenis van de begrippen strict neemt, is het verkeerd om te zeggen ‘deze koelkast verbruikt 150 kW per jaar’. Correct zou zijn: ‘Deze koelkast verbruikt 150 kWh per jaar’.
In specificaties van boilers staat vaak geschreven: ‘Stilstandverlies 17 W/h‘. Correct zou zijn: Stilstandverlies 17 W’. Dat betekent, dat de boiler per uur een energie van 17 Wh (0.017 kWh) verbruikt. Na een jaar zijn dit 0.017 kW x 24 h x 365 = 149 kWh. (Net zoveel als een energiezuinige koelkast dus.)

In tegenstelling tot deze twee voorbeelden wordt bij lampen het vermogen wel correct aangegeven. Een lamp heeft bijvoorbeeld 40 W en verbruikt in een uur een energie van 0.04 kWh. Als deze een jaar lang continu brandt, kost dit 40 W x 24 h x 365 = 350.4 kWh. Als dezelfde lamp elke dag 4 uur brandt, kost dit 58.4 kWh in een jaar.