De basisregels voor werken met elektriciteit:
- Werk nooit aan een installatie waar nog spanning op staat.
- Schakel de elektriciteit uit door de hoofd- of groepsschakelaar om te zetten of door de zekeringen te verwijderen.
- Controleer met een spanningstester of je de juiste groep(en) hebt uitgeschakeld.
- Zet nooit spanning op een elektriciteitsleiding die nog niet is afgewerkt.
- Draag bij het klussen bij voorkeur schoenen met rubberzolen of sta op een isolatiemat.
- Werk nooit met vochtige of natte handen.
- Gebruik altijd goed geïsoleerd gereedschap.
Spanningstester
Isolatiemat
Waarom is elektriciteit gevaarlijk?
Het gevaar van werken met elektriciteit moet nooit onderschat worden. Het gevaarlijke deel is de elektrische stroom. Een hoge elektrische spanning zonder stroom is niet levensbedreigend.
Stroom is gevaarlijk omdat deze je spieren kan verkrampen. Je hart is ook een spier, welke door regelmatige elektrische signalen van het lichaam op gang blijft. Deze signalen hebben een heel lage stroomsterkte en een frequentie van gemiddeld 60 hartslagen per minuut.
Als je met stroom in aanraking komt vloeit deze ook door je hart, en als er te lang teveel stroom van een andere frequentie doorheen vloeit, wordt de ritme van het hart verstoord wat de dood als gevolg kan hebben.
Het is moeilijk te zeggen waar de dodelijke grens daadwerkelijk ligt, omdat niet alleen de stroomsterkte maar ook je schoenen, de ondergrond waarop je staat, of je huid vochtig is en andere omstandigheden beïnvloeden hoe je lichaam op de stroom reageert.
Maar onderzoek heeft aangetoond, dat een stroomsterkte van 50 mA onder ongunstige omstandigheden al na een vijfde van een seconde dodelijk kan zijn. Daarom is de maximaal toegelaten stroomsterkte voor aardlekschakelaars op 30 mA vastgelegd met een schakeltijd van duidelijk minder dan een halve seconde.
Voorbeelden
Je kent vast wel de schrikdraden waarmee koeien op de wei worden gehouden. Deze draden hebben een elektrische spanning van meerdere duizenden volt (kV) maar ondanks dat het zeer doet als je zo een draad aanraakt, is het niet gevaarlijk. Dat komt omdat er zo goed als geen stroom vloeit.
Bij een defibrillatie wordt een elektrische schok aan het stilstaande hart toegediend. De stroom die dan door het hart vloeit heeft precies de goede sterkte en frequentie om het hart weer op zijn normale manier te laten kloppen. Een kloppend hart mag nooit gedefibrilleerd worden!